Στις Άγιες ημέρες των εορτών παρουσιάζεται η ευκαιρία να προσεγγίσουμε τον κόσμο των "γιορταστικών" φυτών, να τον γνωρίσουμε καλύτερα, να τον εντοπίσουμε στα φυτώρια και να τον φέρουμε στο τραπέζι, στο μπαλκόνι και στον κήπο μας. Τα φυτά στην διακόσμηση του χώρου όπου ζούμε, εργαζόμαστε και κινούμαστε, αλλά και οι συμβολισμοί των φυτών των Χριστουγέννων, λίγο πολύ έχουν επικρατήσει σε ολόκληρο τον κόσμο αλλά και στη χώρα μας, το καθένα με την δική του ξεχωριστή σημασία, παρουσία χρώματος, υφής και σχημάτων αλλά και σε πολυποίκιλες συνθέσεις (σε ανθοδοχεία & βάζα, στεφάνια, γιρλάντες, φυτοδοχεία, κ.ά.). Ο συνδυασμός των υλικών στις συνθέσεις μπορεί να είναι από φρέσκα δρεπτά άνθη, κλάδους ή καρπούς, αλλά και με αποξηραμένα ή διακοσμημένα φυτά σε φυτοδοχεία και ζαρντινιέρες εσωτερικού ή και εξωτερικού χώρου, π.χ. στα σαλόνια. στις τραπεζαρίες, στις εισόδους κατοικίας ή επαγγελματικών χώρων και γραφείων, στις τζαμαρίες, σε μπαλκόνια, βεράντες, σε προκήπια και τους κήπους μας....

Ας δούμε όμως τα πιο γνωστά ως "χριστουγεννιάτικα" φυτά ένα προς ένα και ας προσανατολίσουμε ανάλογα τις αγορές μας των γιορτών...

 

Αλεξανδρινό, Αστέρι της Βηθλεέμ ή Ποϊνσέτια : (Euphorbia pulcherrima)

Κατάγεται από το Μεξικό, σύμβολο της αγνότητας κατά τους Αζτέκους. Τα κόκκινα, λευκά ή ροζ αλεξανδρινά, είναι τα λουλούδια της γέννησης του Δεκεμβρίου και συμβολίζουν την καλή θέληση, το πνεύμα ενότητας, το κέφι και την επιτυχία, ενώ φέρνουν ευχές χαράς και γιορταστική διάθεση. Διαθέσιμο σε γλάστρες μικρές και μεγαλύτερες, κατάλληλο για ποικίλες συνθέσεις και στολισμούς στο σπίτι ή στους χώρους εργασίας. Θεωρείται η "ναυαρχίδα" των Χριστουγεννιάτικων καλλωπιστικών φυτών, παγκοσμίως.

Κόκκινα Τριαντάφυλλα (Rosa sp.)

Συμβολίζουν από το ακάνθινο στεφάνη του Ιησού μέχρι και το αίμα του Ιησού. Τα Χριστούγεννα όμως συμβολίζουν το θέλημα μιας φτωχής βοσκοπούλας που ήθελε να κάνει δώρο στον νεογέννητο Ιησού και δεν το μπορούσε..., αλλά ένας Άγγελος της υπέδειξε ένα τριαντάφυλλο το οποίο και δώρισε στον μικρό Ιησού.. Πάρα πολλές οι χρήσεις του στον στολισμό του σπιτιού, πολλοί οι συνδυασμοί με άλλα φυτά (πρασινάδες & άνθη) και βέβαια στον καλλωπισμό του γιορταστικού τραπεζιού...

Ο Κάκτος των Χριστουγέννων Christmas Cactus (Schlumbergera x buckleyi)

Φέρει άφθονη και πολύχρωμη ανθοφορία κατά τη διάρκεια των χειμωνιάτικων μηνών. Πολύτιμος για να ζωντανέψει έναν εσωτερικό χώρο κατά τη διάρκεια των διακοπών των Χριστουγέννων που δεν παύει να εκπλήσσει. Αρέσκεται στην υγρασία και δεν ανέχεται το κρύο: το καλοκαίρι η ιδανική θερμοκρασία καλλιέργειας είναι μεταξύ 18 και 21° C και το χειμώνα δεν πρέπει να πέσει κάτω από 10° C. Διατηρείται σε φωτεινό σημείο όχι ηλιόλουστο. Ανθοφορεί από τον Νοέμβριο έως τον Ιανουάριο ενώ μπορεί να ζήσει 20 και 30 χρόνια σε εσωτερικό χώρο. Συμβολίζει την αφοσίωση, την ζεστασιά, την άνευ όρων μητρική αγάπη, την προστασία...

Αμαρυλλίς (Amaryllis belladonna)

Βολβώδες γοητευτικό φυτό σε ποικιλία χρωμάτων, που εντυπωσιάζει με τα τεράστια πολύχρωμα λουλούδια. Οι βολβοί πρέπει να φυτεύονται αρχές Νοεμβρίου με διαφορά φάσεως 1-2 εβδομάδες για να ανθίζουν στις γιορτές των Χριστουγέννων. Οι κόκκινες Αμαρυλλίδες ταιριάζουν με τα Χριστούγεννα και συμβάλλουν εντυπωσιακά στους στολισμούς, σε γλάστρες, στα μπαλκόνια, στον κήπο αλλά και κομμένες στα βάζα του σπιτιού. Εκπροσωπούν το "ωραίο", το θάρρος, την αγάπη. Στην Βικτοριανή εποχή, τα εντυπωσιακά και αγαλματώδη λουλούδια της θεωρούνταν ως προσφορά "σύμβολο" εμπιστοσύνης στις γυναίκες.

Ανθούριο (Anturium sp.)

Τροπικό φυτό με καταγωγή από Λατινική Αμερική, με γυαλιστερά πράσινα καρδιόσχημα φύλλα σε χρώματα κόκκινο, ροζ, κίτρινο, πράσινο και πορτοκαλί. Διατηρεί για αρκετό καιρό τα χαρακτηριστικά του. Πολύ δημοφιλές για σπιτικές γιορταστικές διακοσμήσεις σε συνθέσεις σε γλαστράκια αλλά και μοναχικά σε περίοπτες θέσεις με ζεστασιά. Τα ανθούρια έχουν χαρακτηριστεί από την NASA ως φυτά που καθαρίζουν την ατμόσφαιρα... Διατηρούνται σε φωτεινό σημείο όχι ηλιόλουστο. Είναι το φυτό της φιλοξενίας, του έρωτα και της καλοτυχίας των ανθρώπινων σχέσεων. Η σύνδεση του φυτού με τα Χριστούγεννα είναι πολύ παλιά όσο και οι Ποϊνσέτιες.

Κυκλάμινο (Cyclamen sp.)

Η καταγωγή του από νησα της Μεσογείου, την Ελλάδα και τον Λίβανο. Σήμα κατατεθέν της Ελληνικής Υπαίθρου. Αργότερα επεκτάθηκε στην Ευρώπη, την Ασία και αλλού. Πολυετές φυτό με κόκκινα, μωβ άνθη ή και λευκά με χαρακτηριστικά καρδιόσχημα φύλλα σε εντυπωσιακούς χρωματισμούς ή και με κισσόφυλλο σχήμα. Κάποια είδη κυκλάμινου ανθίζουν την άνοιξη και κάποια το φθινόπωρο και τον χειμώνα. Στην Ευρώπη θεωρείται σπιτικό γιορταστικό φυτό που ανθίζει όλον τον χειμώνα και συχνά αντικαθιστά την Ποϊνσέτια στην περίοδο των γιορτών. Καλλιεργείται σε διάφορα μεγέθη. Φυτεύονταν από παλιά σε αυλές εκκλησιών και μοναστηριών στη Μεσόγειο ενώ συμβολίζει την ενσυναίσθητη καρδιακή αφοσίωση. Στην Ιαπωνία αποτελεί ιερό φυτό.

Ίλεξ, ή Ου, ή Αρκουδοπούρναρο (Ilex aquifolium)

Αειθαλής θάμνος που αναπτύσσεται αργά, με γυαλιστερά αγκαθωτά φύλλα, σκιόφιλο και πολύ ανθεκτικό στις ψυχρές συνθήκες του χειμώνα. Οι κατακόκκινοι καρποί ράγες του χειμώνα, ταΐζουν πολλά πτηνά και μικρά θηλαστικά. Το φυτό είναι για πάρα πολλά χρόνια συνδεδεμένο με τις χριστιανικές συνήθειες στολισμού στις γιορτές. ενώ το αγκαθωτό φύλλωμα συμβολίζει το ακάνθινο στεφάνι του Ιησού, οι δε κόκκινοι καρποί το αίμα του. Διαθέσιμο και σε ποικιλίες πανασέ με πρασινοκίτρινες αποχρώσεις. Επίσης οι Σκωτσέζοι το θεωρούν σύμβολο της καλής θέλησης και της ειρήνης, αλλά και προστατευτικό του σπιτιού τους από κεραυνούς γιατί αντέχει στους κεραυνούς.

Αζαλέα (Azalea japonica)

Πολύ δημοφιλής ανθοφόρος θάμνος με καταγωγή την Κίνα και την Ιαπωνία που ανήκει στην οικογένεια των ροδόδεντρων. Δέχεται φροντίδα προετοιμασίας ώστε να ανθοφορεί τα Χριστούγεννα. Κορυφαίο στις προτιμήσεις φυτό εξωτερικού χώρου για κήπους, εισόδους κτιρίων, βεράντες και μπαλκόνια σε ποικιλίες αείφυλλες και φυλλοβόλες. Στις γιορτές χρησιμοποιείται ως φυτό εσωτερικού χώρου σε φυτοδοχεία και ζαρντινιέρες με κόκκινα, ροζ και λευκά άνθη, με το κατάλληλο μείγμα χώματος. Τοποθετούμε την γλάστρα σε φωτεινή θέση αλλά μακριά από τον άμεσο ήλιο. Βεβαιωνόμαστε ότι το μείγμα της γλάστρας παραμένει υγρό και όχι μουσκεμένο. Όταν το ανώτερο στρώμα του μείγματος είναι στεγνό, είναι ώρα να ποτιστεί. Οι αζαλέες συμβολίζουν την αφθονία, τον πλούτο, την κομψότητα, την ανάμνηση του σπιτιού και την επιθυμία της επιστροφής, αλλά και το οικογενειακό καθήκον. Επίσης συμβολίζουν την ομορφιά και την ευφυΐα μαζί με τη γυναικεία ομορφιά και την ανάπτυξη του πάθους.

Ορχιδέες (Orchids)

Eξωτικό πολυπόθητο λουλούδι που ονομάστηκε έτσι από τον Θεόφραστο ο οποίος πίστευε ότι οι σαρκώδεις υπόγειοι κόνδυλοι του φυτού παρέπεμπαν στην ανδρική ανατομία. Υπάρχουν πολλές μορφές ορχιδέων, ενώ τα είδη της υπερβαίνουν τα 22.000. Χριστουγεννιάτικα δώρα από δημιουργίες και συνθέσεις με ορχιδέες είναι πολύ συνηθισμένα και πολύ ευπρόσδεκτα λόγω της ομορφιάς του φυτού, πολλές με "αστεροειδή" άνθη και ελκυστικό φύλλωμα σε διαφορετικές αποχρώσεις του πρασίνου. Υπάρχουν από τις απλές Φαλαίνοψις και τις Σιμπίντιουμ σε ποικίλα χρώματα, μέχρι και τις πιο περίεργες ποικιλίες. Διατηρούνται με διάρκεια στους εσωτερικούς χώρους με την κατάλληλη φροντίδα. Για τις Χριστουγεννιάτικες ανθοφορίες απαιτούν και την κατάλληλη προετοιμασία στο φυτώριο. Οι κόκκινες ή οι κόκκινες κηλιδωτές συμβολίζουν το αίμα του Ιησού. Οι ορχιδέες αντιπροσωπεύουν την αγάπη, την πολυτέλεια, την ομορφιά και τη δύναμη, την φινέτσα, τα πολλά παιδιά, τον στοχασμό, την ώριμη γοητεία.

Καλλωπιστικές πιπεριές (Capsicum annuum)

Φυτό με καταγωγή από τις τροπικές περιοχές της νότιας Αμερικής, Αυστραλίας και Νέας Ζηλανδίας. Ετήσιο φυτό εσωτερικού χώρου αν και μπορεί να συμπεριφέρεται και ως πολυετές με την κατάλληλη μεταχείριση. Όρθιας ανάπτυξης, με ύψος από 15 -50cm ανάλογα με την ποικιλία, με έντονη διακλάδωση και πλάτος λίγο μικρότερο του ύψους του, με καυτερούς καρπούς . Εκτός από την περίοδο του χειμώνα εντός, μπορεί να διατηρείται και εκτός σε βεράντες και σε μπαλκόνια όταν οι θερμοκρασίες ανέβουν αργά την άνοιξη και το καλοκαίρι. Αποκαλείται και "Πιπεριά των Χριστουγέννων" επειδή οι πολύχρωμες πιπερίτσες της μοιάζουν με χριστουγεννιάτικα φωτάκια. Προτιμά ηλιόλουστες θέσεις και υγρασία, με καλά στραγγιζόμενο χώμα. Πολύ διακοσμητικό για το γιορταστικό σπίτι σε συνδυασμό με το σωστό κασπώ σε χρωματική αντίθεση.

Γκι ή Γκυ, (Viscum album)

Ονομάζεται και Ιξός, αειθαλές παράσιτο δέντρων, κυρίως των ελάτων, αλλά και των καστανιών. Το φυτό όταν καρποφορεί, παράγει μια λευκή σφαιρική ράγα από την οποία εξάγεται μία κολλητική ουσία. Είναι από τα φυτά που προτιμούν κρύα ή δροσερά μέρη. Ποικίλη η φαρμακευτική του χρήση για την θεραπεία νευρολογικών ασθενειών, νεοπλασιών, υπέρτασης, κ.ά. Οι συσχετισμοί του γκι με τη γονιμότητα και τη ζωτικότητα ήταν έντονες κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα, και μέχρι τον 18ο αιώνα είχε ενσωματωθεί ευρύτατα στους εορτασμούς των Χριστουγέννων καθώς αποτελεί και σύμβολο αγάπης. Στην αρχαία Ελλάδα ήταν παράδοση να φιλιούνται τα ζευγάρια κάτω από το γκι και αργότερα σε τελετές γάμου, ενώ στην ρωμαϊκή εποχή οι εχθροί σε εμπόλεμη κατάσταση συμφιλιώνουν τις διαφορές τους κάτω από το γκι, που γι' αυτούς αντιπροσώπευε την ειρήνη.

Ζέρμπερα (Gerbera Linnaeus)

Από τα πιο δημοφιλή πολυετή καλλωπιστικά με άνθος σε σχήμα μαργαρίτας με καταγωγή από Λ. Αμερική, Αφρική και Ασία. Φυτό με εντυπωσιακά άνθη για χρήση κυρίως σε μπουκέτα, συνθέσεις και στολισμούς, λόγω των όμορφων και μεγάλων λουλουδιών που ανάλογα με την ποικιλία διαφέρουν σε μέγεθος και αποχρώσεις, με χρήση στην ανθοδετική. Οι κόκκινες οι ροζ και οι πορτοκαλί Ζέρμπερες είναι τα δημοφιλή διακοσμητικά λουλούδια των Χριστουγέννων για δημιουργίες συνθέσεων με άλλα φυτά για τα γιορταστικά ανθοδοχεία, παρέα με γιορτινά στολίδια. Καλλιεργείται κυρίως σε θερμοκήπια, αφού όπως όλα τα τροπικά λουλούδια είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη στις χαμηλές θερμοκρασίες. Συμβολίζουν την εγγύτητα με τη φύση και την δύναμη του ηλιακού φωτός, την απάλυνση της ψυχής, την μείωση της θλίψης και του άγχους της καθημερινότητας. Σε σύνδεση με τα Χριστούγεννα, οι ζέρμπερες συμβολίζουν την αθωότητα, την αγνότητα, τη χαρά και την πιστή αγάπη.

Καλαχόη (Kalanchoe)

Φυτό με στρογγυλά και παχιά φύλλα. Έχει ρόλο καλλωπιστικό και κατατάσσεται στα παχύφυτα όπως και οι κάκτοι. Γνωστό στην χώρα μας για τα χρώματα της αλλά και το μέγεθός της που είναι βολικό. Μπορούμε να το φυτέψουμε σε γλάστρα, στον κήπο ή σε κάποιο φυτοδοχείο μέσα στο σπίτι όπου μπορεί να ευδοκιμήσει σε όχι πολύ σκοτεινή, αλλά ζεστή θέση. Η χριστουγεννιάτικη Καλαχόη είναι φυτό «μικρής ημέρας», που σημαίνει ότι ενεργοποιείται να ανθίσει όταν οι ώρες του ηλιακού φωτός μειώνονται. Ανθίζει τον χειμώνα και τα κόκκινα χρώματα των λουλουδιών της είναι πολύ δημοφιλή στην περίοδο των γιορτών. Ελέγχοντας τον φωτισμό οι καλλιεργητές μπορούν να το προκαλέσουν να ανθίσει νωρίτερα από την άνοιξη. Συμβολίζει πλούτο, ευημερία και επιμονή στους στόχους που βάζουν οι άνθρωποι.

Τάξος ή Ίταμος (Taxus baccata)

Αειθαλές, καλλωπιστικό θαμνόδέντρο και δένδρο, με καταγωγή από την Ευρώπη και τη δυτική Ασία. Φέρει όλα τα εποχιακά χαρακτηριστικά των εορτών ώστε τα Χριστούγεννα στον κήπο ή σε μεγάλα φυτοδοχεία (containers) να μπορεί να υποκαταστήσει τα κλασικά έλατα και να στολιστεί ως "εναλλακτικό" αλλά ως πολύ ελκυστικό Χριστουγεννιάτικο δένδρο. Περίφημο για το πλούσιο φύλλωμα που μοιάζει με φτέρη, σε σκούρο πράσινο χρώμα και γυαλιστερή δερματώδη όψη. Ο ίταμος παραμένει διακοσμητικός όλη τη διάρκεια της χρονιάς, έχοντας τη μορφή ψηλού και φουντωτού θάμνου ή και δένδρου. Δέχεται κούρεμα σχήματος. Τα μικροσκοπικά του άνθη περνούν απαρατήρητα, αλλά οι πανέμορφοι κόκκινοι και σαρκώδεις καρποί από φθινόπωρο μέχρι μέσα στον χειμώνα, αναδεικνύουν την αισθητική του φυτού και τις αντιθέσεις με το φύλλωμα. Συμβολίζει την καλοτυχία του σπιτιού την μακροζωία και την αναγέννηση.

Ναντίνα (Nandina domestica)

Καθώς το κόκκινο χρώμα κυριαρχεί στις γιορταστικές διακοσμήσεις, δεν θα μπορούσε να λείπει η Ναντίνα. Αειθαλής θάμνος, ο οποίος εντυπωσιάζει με το φύλλωμα όλο το χρόνο, καταγωγής από Κίνα, Ιαπωνία και Ινδία. Τα φύλλα της ναντίνας είναι πράσινα, όμως μετατρέπονται σε ένα εντυπωσιακό κόκκινο χρώμα το καλοκαίρι το οποίο διατηρείται μέχρι αργά το φθινόπωρο και τις αρχές του χειμώνα. Καθώς μικραίνει η μέρα και χειμωνιάζει το φυτό γεμίζει με τσαμπιά από κόκκινες ράγες. Τα Χριστούγεννα διεκδικεί μια θέσει στους στολισμούς του σπιτιού, των εισόδων και των μπαλκονιών, σε φυτοδοχεία και ζαρντινιέρες, αλλά και στον κήπο. Υπάρχουν η ναντίνα η κοινή αλλά και η νάνα που είναι ιδιαίτερα δημοφιλής. Το φυτό συμβολίζει το καλωσόρισμα και την φιλία και γι' αυτό σε πολλές χώρες στολίζονται οι είσοδοι και οι διάδρομοι προσέλευσης.

Χειμερινό κεράσι (solanum pseudocapsicum)

Ή και κεράσι της Ιερουσαλήμ και κεράσι των Χριστουγέννων, είναι θάμνος χαμηλός 40-50 εκατοστών, αειθαλής με πυκνό και πλούσιο πράσινο γυαλιστερό φύλλωμα με κυματιστές άκρες των φύλλων. Το έφεραν στην Ευρώπη Πορτογάλοι θαλασσοπόροι και θεωρήθηκε αριστοκρατικό φυτό. Της λευκής ανθοφορίας από μικρά άνθη, ακολουθεί εντυπωσιακή χειμωνιάτικη καρποφορία από κόκκινες, πορτοκαλί και κίτρινες ράγες ολοστρόγγυλες όχι εδώδιμες (σε περίπτωση κατάποσης προκαλεί δυσφορία). Ευχάριστα αρωματικό το φύλλωμα. Παρόμοιο και συγγενές της μικρής ντομάτας τύπου "cherry". Ενδείκνυται για φυτοδοχεία με πλούσιο φως. Αντέχει στα κρύα του χειμώνα και διακοσμεί εισόδους και σκαλοπάτια, βεράντες και μπαλκόνια σε φυτοδοχεία για να μετακινείται εύκολα, αλλά και σε εσωτερικούς χώρους. Ζει μέχρι και 10 χρόνια.

Λοιπά φυτά των Χριστουγέννων

Εκτός από τα παραπάνω είδη τα οποία κατατάσσονται στα φυτά έντονης ανθοφορίας ή ιδιαίτερων χρωματικών αποδόσεων για τις μέρες των γιορτών, μια σειρά πρόσθετων φυτών όπως η Φτέρη, το Δενδρολίβανο, ο Κισσός ο μικρόφυλλος, τα Γιουνίπερα και άλλα, είναι φυτά που συνοδεύουν τα ανθοφόρα στην διακόσμηση και στις συνθέσεις των ημερών, ολόκληρα ή τμήματα απ' αυτά (φύλλα, κλαδιά, κουκουνάρια, κλπ).

Προσφέρουν αντίθεση με ποικίλες υφές και χρώματα στις δημιουργίες των γιορτών, ενώ αρκετά από αυτά μικρού μεγέθους στα φυτοδοχεία, μπορούν να αποτελέσουν στολισμένα χριστουγεννιάτικα δενδράκια "μινιατούρες" εντός του σπιτιού αλλά και εκτός, σε επιλεγμένα διακριτά σημεία στον περιβάλλοντα χώρο. Νάνα κωνοφόρα αλλά και τα μεγαλύτερα όπως Έλατα, Κέδροι, Τούγιες, Αουροκάριες, Γιουνίπερα ορθόκλαδα και πολλά από τα Κυπαρισοειδή ακόμη και μικρές Ελιές μπορούν να φυτεύονται στον κήπο η σε μεγάλα φυτοδοχεία ώστε να στολίζονται, να φωτίζονται και να διακοσμούν τους χώρους σε ρόλο "γιορταστικών σημείων αναφοράς", ανάλογα με το γούστο της οικογένειας για όσο κρατούν οι γιορτές, αλλά και για περισσότερες από μια φορά, για ειδικές γιορταστικές περιστάσεις της οικογένειας στη διάρκεια της χρονιάς.

Φυσικά πέραν των γλαστρωμένων γιορταστικών φυτών τα δρεπτά λουλούδια μιας μεγάλης ποικιλίας ανθοφόρων φυτών, προσφέρονται για πολυάριθμες συνθέσεις και στολισμούς. Θεωρούμε ότι αυτή την εποχή, όλα σχεδόν τα φυτά είναι γιορταστικά, αρκεί να τα γνωρίσουμε, να αξιοποιήσουμε τα ποιοτικά τους προσόντα και να ξέρουμε πως θα τα χρησιμοποιήσουμε στον εσωτερικό ή στον εξωτερικό μας χώρο, αλλά και με ποιούς συνδυασμούς μεταξύ τους, με ποιον φωτισμό και σε ποιες θέσεις ώστε να πλαισιώνονται και να πλαισιώνουν αντικείμενα και γωνιές του σπιτιού μας ή των εξωτερικών μας χώρων, δίνοντας ένα ξεχωριστό τόνο στις μέρες των γιορτών.

Τα φυτά στα οποία κάνουμε αναφορά εδώ και άλλα τα οποία απαιτούνται για μια χαρούμενη διακόσμηση των σπιτιών και των χώρων εργασίας στις γιορτές, διατίθενται από τα φυτώριά μας, όπως πάντοτε με εξασφαλισμένη ποιότητα και σε προσιτές τιμές.